.wpb_animate_when_almost_visible { opacity: 1; }
  • Mea Moni
  • Manaia
  • Talafaʻasolopito
  • Vaaiga
  • Tele
  • Mea Moni
  • Manaia
  • Talafaʻasolopito
  • Vaaiga
Mea moni e le masani ai

Benedict Spinoza

Benedict Spinoza (igoa moni Baruch Spinoza; 1632-1677) - Dutch Dutch rationalist faifilosofia ma natura o tagata Iutaia tupuaga, o se tasi o sili atamai atamamai o aso nei.

E tele tala mananaia i le talaaga o Spinoza, lea o le a tatou talanoa ai i lenei tusitusiga.

O lea la, ae e te leʻi i ai o se puʻupuʻu faʻasolopito o Benedict Spinoza.

Spinoza's talaaga

Benedict Spinoza na fanau ia Novema 24, 1632 i Amsterdam. Na ola aʻe o ia ma sa ola ae i se aiga e leai se faiā ma gaioiga faʻasaienisi.

O lona tama, Gabriel Alvarez, o se faʻatau manuia fualaʻau aina, ma lona tina, o Hanna Deborah de Spinoza, sa aʻafia i le aiga ma tausia se fanau e toalima.

Tamaititi ma talavou

O le mea muamua na tupu i le talaaga o le Spinoza na tupu i le 6 o ona tausaga, ina ua maliu lona tina. Na maliu le fafine mai le gasegase lemu i le toto.

Aʻo tamaititi, sa alu le tama i le aʻoga lotu, lea na ia aʻoaʻoina ai le gagana Eperu, lotu Iutaia, lauga ma isi faʻasaienisi. I le aluga o taimi, sa ia poto ai Latina, Sipaniolo ma Potukale, ma sa tautala foi i nisi Farani ma Italia.

O le taimi lena sa fiafia lava Benedict Spinoza e suʻesuʻe galuega a le au faifilosofia anamua, Arapi ma Iutaia. Ina ua mavae le maliu o lona tama i le 1654, o ia ma lona uso o Gabriel na faaauau pea ona atiaʻe le pisinisi a le aiga. I le taimi lava e tasi, na ia talia ai aitia o le au Porotesano i le lotoifale, ma matua lafoaʻia aʻoaʻoga a le lotu Iutaia.

O lenei mea na mafua ai le mea moni na tuuaʻia Spinoza i le aʻoaʻoga sese ma tapeina igoa mai le nuu o tagata Iutaia. Ina ua maeʻa, na filifili le aliʻi e faʻatau atu lana vaega o le pisinisi a lona aiga i lona uso. I le taumafai ai mo le poto, na avea o ia ma tagata aʻoga i se tutoatasi Jesuit kolisi.

O iinei sa atili ai ona fiafia Benedict i le gagana Eleni ma le poto anamua, faʻaleleia lona malamalama i le Latina, ma aʻoaʻo foi e tusia ma faʻamama mata tioata. Na ia tautala lelei i le gagana Eperu na mafai ai ona ia aʻoaʻo le gagana Eperu i tamaiti aʻoga.

E taua le maitauina o le filosofia a Rene Descartes na i ai sona aafiaga taua i le Spinoza's worldview. I le faaiuga o le 1650s, na ia faavaeina ai se liʻo o tagata mafaufau, lea na matua suia ai lona talaaga.

E tusa ai ma pulega, o le tamaloa na amata ona faia se taufaamatau i le amioatua ma amio. O lona iʻuga, na faʻateʻaina o ia mai Amsterdam ona o lona fesoʻotaʻiga ma le au Porotesano ma le mafaufau lelei.

Filosofia

Ina ia puipuia o ia lava i le mea sili na mafai mai sosaiete ma saoloto auai i filosofia, Benedict Spinoza nofo i le itu i saute o le atunuu. O ii na ia tusia ai le tusi e faʻaigoaina o le "A Treatise on the Improvement of the Mind."

Mulimuli ane, o le tagata mafaufau na avea ma tusitala o lana autu galuega - "Amio Taualoa", lea na faʻaalia ai le autu aitia o ana filosofia manatu. Spinoza fausia metaphysics e ala i faʻatusatusaga ma mafaufauga, lea na mafua ai mea nei:

  • tofiga o le alafapeta (sailia o le autu manatu);
  • fausiaina o axioms talafeagai;
  • mafuaʻaga o soʻo se manatu e ala i faʻamatalaga talafeagai.

O se faʻasologa na fesoasoani e oʻo mai i faʻaiuga saʻo, pe a fai e moni le faʻailoga. I isi tusitusiga na sosoʻo ai, na faʻaauau ai pea ona atinaʻeina e Benedict ona aitia, ma o le autu lava o le mataupu lea o le poto o le tagata i lona lava natura. O lenei mea e manaʻomia ai foʻi le faʻaaogaina o mafaufauga ma faʻaupuga.

O metaphysics Spinoza o lona uiga o se mea le gata mai na mafua ai ia lava. I le isi itu, o le vailaʻau o lona uiga o le "i ai na o ia ma ua fai ma ona sui." I se faʻaopopoga, vailaʻau o le "natura" ma le "atua", o lona uiga e tatau ona malamalama i ai o mea uma o loʻo i ai.

E tusa ai ma manatu o Benedict Spinoza, "Atua" e le o se peresona. O vailaʻau e le mafuatiaina, e le mavavaeeseina ma faavavau, ma e avea foʻi ma natura i le uiga lautele o lenei faaupuga. Soʻo se mea (manu, fafie, vai, maʻa) ua naʻo se vaega o se vailaʻau.

O lona iʻuga, o Spinoza's "Ethics" na faʻatupuina le aʻoaʻoga e faʻapea o le Atua ma le natura e eseʻese mai le tasi. Mea e aofia ai le le mafuatia numera o uiga (o le mea e aofia ai lona aano), ae o le tagata iloa na o 2 o latou - faʻalautelega ma mafaufauga.

Na vaʻaia e le faifilosofia le lelei o le faʻasaienisi i le numera (geometry). O le fiafia e taoto i le poto ma le filemu e sau mai le mafaufau loloto o le Atua. O se tagata ua faʻaeeina lona tino e aʻafia e mafai ona ia mauaina le lotogatasi ma ia fiafia, taʻitaʻia e le mafaufau, mafaufau lelei, tulafono, manaʻoga ma le faʻaaogaina.

I le 1670 Spinoza lolomiina Theological-Political Treatise, lea na ia puipuia ai le saolotoga o saienitisi-faitioga suesue o le Tusi Paia ma tu ma aga. Mo le tuʻufaʻatasia o manatu mai vaega eseese o le poto, na faitioina o ia e ana tupulaga ma ana au.

O nisi tusitala ma paʻaga a Benedict na latou mauaina ona manatu alofa mo Kabbalah ma faiga faataulaitu. E ui i lea, o mafaufauga o le Dutchman sa lauiloa tele i Europa, e aofia ai Lusia. O se mea moni manaia o ana galuega fou uma na lolomiina i Lusia.

Olaga patino

E tusa ai ma faʻamatalaga o loʻo ola nei, e leʻi fiafia tele Spinoza i lona olaga. E talitonu e leʻi faaipoipo pe fai sana fanau. Na ia taʻitaʻia se olaga soʻosoʻo lelei, mauaina se tupe e ala i le oloina o tioata ma mauaina ni fesoasoani taua mai uo ma tagata e tutusa o latou manatu.

Oti

Na maliu Benedict Spinoza ia Fepuari 21, 1677 i le 44 o ona tausaga. O le mafuaaga o lona maliu o le fatafata vaivai, lea na afaina ai o ia mo le 20 tausaga ua mavae. O le faamaʻi ua alualu i luma ona o le manavaina o le efuefu i le taimi o oloina o tioata tioata ma ulaula tapaa, lea na muamua manatu o se fofo.

O le faifilosofia na tanu i se tuugamau masani, ma na faaleagaina uma ana meatotino ma tusi. O se vavega lava, le lolomiina o galuega na lolomiina e aunoa ma le igoa o le tusitala.

Maimoa le vitio: PHIL 202 12 Spinoza on Freedom (Mae 2025).

Mataupu Talu

O tama taʻalo lakapi silisili i le lalolagi

Mataupu O Sosoo Mai

Torquemada

Mataupu E Fesootai I Ai

Greenwich

Greenwich

2020
Hannibal

Hannibal

2020
Ata na pueina e Janusz Korczak

Ata na pueina e Janusz Korczak

2020
55 mea moni e uiga i le fatu o le tagata - agavaʻa gafatia o le sili ona taua okeni

55 mea moni e uiga i le fatu o le tagata - agavaʻa gafatia o le sili ona taua okeni

2020
20 mea moni ofoofogia, tala ma talafatu e uiga i aeto

20 mea moni ofoofogia, tala ma talafatu e uiga i aeto

2020
15 mea moni e uiga i aso malolo, latou talaʻaga ma aso nei

15 mea moni e uiga i aso malolo, latou talaʻaga ma aso nei

2020

Tuua Lau Faamatalaga


Mataupu Manaia
30 mea moni e uiga i le seneturi lona 18: Na avea Lusia ma malo, Farani na avea ma malo, ma Amerika na tutoʻatasi

30 mea moni e uiga i le seneturi lona 18: Na avea Lusia ma malo, Farani na avea ma malo, ma Amerika na tutoʻatasi

2020
Manatu moni e uiga i le pisinisi

Manatu moni e uiga i le pisinisi

2020
Lev Yashin

Lev Yashin

2020

Vaega Lauiloa

  • Mea Moni
  • Manaia
  • Talafaʻasolopito
  • Vaaiga

E Tusa O Le Tatou

Mea moni e le masani ai

Faasoa Atu I Lau Uo

Copyright 2025 \ Mea moni e le masani ai

  • Mea Moni
  • Manaia
  • Talafaʻasolopito
  • Vaaiga

© 2025 https://kuzminykh.org - Mea moni e le masani ai